Masz wrażenie, że nikt nie czyta Twojego CV? Nie dostajesz zaproszeń na rozmowy rekrutacyjne?
Sprawdź swoje umiejętności techniczne a MockIT pomoże Ci znaleźć pracę w IT!
Co to są kompetencje miękkie i ich znaczenie w branży IT
Rola umiejętności miękkich wciąż wzrasta w pracy oraz podczas rekrutacji. Firmy zauważają, że za sukcesem pracy ich pracowników nie stoi jedynie wybitna wiedza z programowania czy obsługi narzędzi komputerowych ale także komunikatywność czy zdolność do pracy w zespole. Dowiedz się dlaczego tak jest.
Intro
Kompetencje miękkie i twarde to słowa, które bardzo często przewijają się w świecie rekrutacji. Obserwujemy, że co roku wzrasta zapotrzebowanie na umiejętności miękkie. To istotne dane wskazujące, jak kluczowe są umiejętności interpersonalne.
Doskonalenie tych umiejętności przyczynia się do osiągnięcia sukcesu zawodowego i osobistego. Skoro tak dużo się o nich mówi, ustalmy czym dokładnie są kompetencje miękkie? Dlaczego są tak istotne (nawet w IT)? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania w naszym artykule. Zapraszamy do dalszej lektury.
Czego dowiesz się w tym artykule
Kompetencje miękkie to m.in. umiejętności komunikacyjne, umiejętność współpracy, zarządzania zespołem oraz empatii i kreatywności.
Są one ważne nie tylko w pracy. Pomagają lepiej się porozumieć i zarządzać konfliktami.
Podnoszą też jakość relacji z ludźmi poza pracą.
Pracodawcy doceniają teraz bardzo te umiejętności. Widzą w nich zdolność do innowacji i elastyczność.
Możliwości rozwijania tych kompetencji jest wiele, od szkoleń po współpracę z mentorem.
Czym są kompetencje miękkie?
Kompetencje miękkie to atrybuty kluczowe dla dobrej komunikacji i współpracy. Są nie do oszacowania, można je wpisać do CV jednak aby je zweryfikować należy sprawdzić to w działaniu. Różnią się od kompetencji twardych, które opierają się na konkretnej wiedzy.
Kompetencje miękkie można nazwać zdolnościami psychospołecznymi. Obejmuje one wiele aspektów, na przykład: kreatywność, komunikatywność i asertywność. Są one ważne zarówno w pracy, jak i dla życia prywatnego.
Rola kompetencji miękkich w życiu zawodowym
Kompetencje miękkie pomagają pracownikom lepiej się komunikować i motywować zespoły. Odbija się to na wzroście produktywności.
Coraz więcej uwagi zwracają na nie też pracodawcy. Można uczyć pracownika nowych rzeczy, ale trudno rozwijać kompetencje miękkie. Dlatego aż 82% ofert pracy wymaga tych umiejętności.
Dlaczego kompetencje miękkie są ważne?
Istnieje wiele powodów dla których rola kompetencji miękkich na rynku pracy jest coraz bardziej znacząca. Kompetencje miękkie są kluczowe, ponieważ ułatwiają kontakty z innymi pracownikami. Pozwalają być bardziej efektywnym, łatwiej się rozwijać czy rozmawiać z klientami.
Znaczenie w miejscu pracy
Badania pokazują, że rekruterzy szukają osób potrafiących rozwiązywać problemy (62%) i dostosowywać się do nowych sytuacji (49%). Kierownicze umiejętności miękkie są ważne dla 48% pracodawców. To podkreśla znaczenie tych umiejętności na różnych stanowiskach. Umiejętność rozwiązywania problemów są nieocenione w miejscu pracy.
Wpływ na rozwój osobisty
Kompetencje miękkie są niezastąpione w kontekście rozwoju osobistego. Umiejętność adaptacji i elastyczność pomagają uczyć się nowych rzeczy. Rozwój tych umiejętności wpływa na radzenie sobie ze stresem i zwiększa pewność siebie.
| Umiejętności miękkie | Udział rekruterów (%) |
|---|---|
| Rozwiązywanie problemów | 62 |
| Umiejętność przystosowania się | 49 |
| Zarządzanie czasem | 48 |
Przykłady kompetencji miękkich
W pracy, ważne są umiejętności miękkie, które pomagają w efektywnej komunikacji i budowaniu relacji. Można je podzielić na różne kategorie ważne dla dobrej atmosfery w firmie.
Komunikacja interpersonalna
Komunikacja stanowi fundament sukcesu w każdej dziedzinie. Badania wykazują, że rekruterzy szczególnie cenią zdolność precyzyjnego wyrażania myśli – często nawet bardziej niż specjalistyczną wiedzę.
Poprzez umiejętną komunikację, możemy lepiej zrozumieć oczekiwania naszych współpracowników i klientów, co przekłada się na skuteczniejszą współpracę i satysfakcję z wykonywanej pracy.
Empatia i zrozumienie
Empatia, czyli umiejętność wczuwania się w sytuacje innych osób, odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu pozytywnej atmosfery w miejscu pracy oraz w skutecznym zarządzaniu różnicami.
Wspierając naszych współpracowników, budujemy spójny i harmonijny zespół, co bezpośrednio przekłada się na osiąganie wspólnych celów i sukces naszej pracy.
Praca zespołowa
Umiejętność pracy w zespole jest bardzo ważna. Oznacza to umiejętność współdziałania z kolegami, by osiągnąć wspólne cele.
Bliska współpraca pomaga szybciej zdiagnozować i rozwiązywać problemy, usprawnia przepływ wiedzy i minimalizuje liczbę błędów.
Kreatywność w rozwiązywaniu problemów
Kreatywność otwiera nowe możliwości w pracy. To nie tylko sztuka, lecz także twórcze myślenie przy rozwiązywaniu problemów. Pomaga to w adaptacji do zmian i rozwoju firmy.
| Kompetencja Miękka | Opis | Wpływ |
|---|---|---|
| Skuteczna komunikacja | Umiejętność jasnego i profesjonalnego przekazywania informacji | Lepsze zrozumienie potrzeb i oczekiwań |
| Empatia w pracy | Zdolność do wczuwania się w sytuacje innych osób | Budowanie pozytywnych relacji i lepsze zarządzanie konfliktami |
| Praca w grupie | Umiejętność współpracy i koordynacji działań | Realizacja wspólnych celów i zwiększenie efektywności zespołu |
| Kreatywność w rozwiązywaniu problemów | Generowanie nowych pomysłów i usprawnień | Rozwój firmy i lepsze radzenie sobie z wyzwaniami |
Kompetencje miękkie vs. kompetencje twarde
Do rozwoju kariery potrzebujemy zarówno kompetencji miękkich, jak i twardych. Te dwie grupy umiejętności się uzupełniają. Warto znać różnice między nimi i jak działają razem.
Różnice między kompetencjami twardymi a miękkimi
Kompetencje twarde to konkretna wiedza i umiejętności. Można je zmierzyć, ale też potwierdzić certyfikatami. Przykłady to znajomość języków obcych czy języków programowania. Z kolei kompetencje miękkie to takie, jak komunikacja czy zarządzanie stresem. Są one trudniejsze do zmierzenia.
Jakie umiejętności należą do twardych?
Umiejętności twarde nauczyliśmy się w szkołach i studiach. Obejmują one np. programowanie czy znakomitość w danej branży. Oto kilka przykładów:
Znajomość języków obcych
Programowanie i obsługa oprogramowania
Wiedza branżowa (np. finansowa, medyczna)
Prawo jazdy
Certyfikaty zawodowe
Synergia kompetencji twardych i miękkich
Praca jako programista prawie zawsze wiąże się ze współpracą z innymi członkami zespołu developerskiego, biznesem, product ownerami, scrum masterami i tak dalej. Świetne umiejętności techniczne nie wystarczą do skutecznego wykonywania swojej pracy.
W tym miejscu chciałbym przytoczyć pewien przykład z mojego życia programisty. Pracowałem kiedyś w zespole gdzie pewna osoba wyróżniała się niespotykaną wręcz znajomością technologii w których tworzony był projekt. Reszta zespołu na początku była pod ogromnym (bez cienia przesady) wrażeniem wiedzy i trafności proponowanych przez tę osobę rozwiązań.
Jednak po kilku miesiącach miejsce podziwu i szacunku zastąpiły takie emocje jak irytacja i niechęć. Skutkowało to oczywiście kłótniami, błędami i złośliwościami takimi jak choćby przeciąganie zaakceptowania Pull Requestów w nieskończoność. Co się stało? Osoba ta absolutnie nie nadawała się do pracy w zespole. Wszechobecna buta, pycha i okazywanie wyższości wobec innych osób zniszczyło cały zespół. Po kilku miesiącach 2 z 5 osób już nie pracowały w tym projekcie a 1 odeszła z firmy.
Wyżej opisany przykład pokazuje jak kluczowe dla projektów IT są kompetencje miękkie pracowników. Podnoszenie kompetencji twardych wymaga pracy i szkoleń. Rozwój miękkich jest bardziej złożony.
Firmy powinny pomagać pracownikom w rozwoju obu rodzajów kompetencji. Inwestowanie w szkolenia zwiększa synergię umiejętności w pracy. To korzyść zarówno dla pracowników, jak i firm.
Kompetencje miękkie w IT
Na podstawie przytoczonego przykładu w poprzedniej sekcji można już dojść do wniosku, że wymóg posiadania kompetencji miękkich w IT nie jest spowodowany jakimś wymysłem. Wcześniejsza sytuacja pokazuje deficyt tych umiejętności. Zdarzają się też odwrotne przypadki. Takie kiedy dzięki rozwiniętym kompetencjom miękkim możemy wyjść z trudnej sytuacji.
Rola w zespołach technicznych
Zespoły IT rzadko są idealnie zbalansowane pod kątem posiadanych umiejętności technicznych. Często jest to nawet niepożądane! Zarówno pod względem różnorodności technologicznej ale też stopnia zaawansowania członków zespołu w danych dziedzinach. To oczywiste, że osoby z mniejszym stażem muszą uczyć się od tych bardziej doświadczonych.
Bywają jednak takie sytuacje, że komuś uda się ''prześlizgnąć'' przez rekrutację na dane stanowisko nie posiadając odpowiednich umiejętności. Kompetencje miękkie mogą okazać się jedynym ratunkiem. Wtedy nad wyraz ważne jest poznanie relacji panujących w zespole i jak najszybsze zbudowanie własnych. Przekonaj innych do siebie swoją otwartością, umiejętnością adaptacji czy przyjmowania feedbacku, zwłaszcza tego negatywnego.
Poza tym wszystkie wcześniej omówione komponenty składające się na kompetencje miękkie mają oczywiście zastosowanie również w IT i są niezwykle cenione.
Zarządzanie projektami IT
Zarządzanie projektami IT to więcej niż technika. Chodzi o zarządzanie ludźmi i procesami. Managerowie muszą mieć ten typ kompetencji szczególnie dobrze rozwinięty. Bez tego, projektowi i zespołowi grozi nieuchronna katastrofa. Niewątpliwie ważne są tutaj umiejętność rozwiązywania konfliktów i delegowanie zadań ale to tylko początek.
Znów posłużę się przykładem z mojego doświadczenia zawodowego. W pewnej firmie pracowałem w dwóch projektach. W każdym z nich miałem różnych Product Ownerów (pełniących również funkcję Project Managerów).
Pierwszy z nich, nazwijmy go Jakubem, zupełnie do tej roli się nie nadawał. Nie potrafił zebrać właściwe żadnych w miarę konkretnych wymagań i potrzeb od biznesu. Nie potrafił również być asertywny, mówić 'nie, nie damy radę tego zrobić na teraz' biznesowi czy swojemu bezpośredniemu przełożonemu. Był uległy i wiecznie niezdecydowany. Rozsyłał zaproszenia na spotkania, które nie wiadomo czemu miały służyć. On sam tego nie wiedział (naprawdę). Nie rozumiał i nie starał się zrozumieć porządku organizacyjnego w jakim pracuje zespół developerski. Do programistów przychodził najczęściej z jednym pytaniem. Nasza rozmowa zwykle wyglądała tak:
"Słuchajcie, musimy to wyestymować"
to jest fragmentem projektu tak dużym, że mógłby zająć nawet 3 miesiące. A wymagań brak. Jedynie jedno zdanie mówiące czym dany fragment ma być.
"Nie wyestymujemy tego bo to niemożliwe."
"Musicie to zrobić. Musimy coś powiedzieć biznesowi."
"Okey. Zrobimy to w ciągu 12 miesięcy."
"Nie możecie tak powiedzieć."
Kurtyna.
Drugi manager, nazwijmy go Paweł, był zupełnie innym człowiekiem. Stanowczym acz wyrozumiałym. Zdającym sobie sprawę z problemów nie tylko technicznych ale również czysto ludzkich takich jak choćby urlopy. Do bólu konkretnym, przychodzącym zawsze z gotowym zbiorem wymagań i potrafiącym je w prostych słowach wytłumaczyć. Skorym do pomocy i eskalowania problemu technicznego do innych zespołów jeśli ktoś go o to poprosi. Był człowiekiem doceniającym i szanującym pracę innych. Potrafiącym przyznać się otwarcie do swoich błędów.
Jeden z nich po kilku miesiącach awansował. Potem znowu. Wszyscy szanują jego zdanie i traktują pracę z nim jak czystą przyjemność. Jak myślisz o którym z nich teraz piszę?
Rozwiązywanie problemów technicznych
Coraz częściej w trakcie pisania kodu firmy praktykują 'pair programming'. Długo byłem sceptyczny takiemu rozwiązaniu. Przyszedł jednak taki dzień (raczej szybciej niż później), że miałem problem którego nie byłem w stanie rozwiązać. Minęło kilka godzin i żadnego progressu. Zadzwoniłem do kolegi z zespołu z podobnym stażem pracy. W godzinę, może dwie, udało nam się rozwiązać problem wspólnymi siłami. Dyskutując, pokazując swoje ekrany i szukając rozwiązania w internecie. Komunikacja, skoordynowanie działań przez dwie osoby i dwa razy tyle pomysłów co dotychczas przyniosło spodziewany efekt.
Pair programming staje się coraz bardziej popularny nawet w opisach ofert pracy. Na codzień praca w ten sposób prawdopodobnie byłaby uciążliwa ale, niemniej, warto dać temu podejściu szansę.
Korzyści dla firmy z rozwiniętymi kompetencjami miękkimi pracowników
Badania pokazują, że w 2030 roku aż 66% zawodów będzie wymagać kompetencji miękkich. To sprawia, że takie umiejętności będą kluczowe w przyszłości.
Wyższa efektywność
Umiejętność komunikowania się to podstawa w pracy zespołowej. Jasna i efektywna komunikacja pomaga ludziom lepiej rozumieć swoje zadania. To z kolei zmniejsza błędy popełniane przez nieporozumienia i przyspiesza rozwój projektów.
Lepsze zarządzanie konfliktami
Rozwiązywanie konfliktów to ważna część pracy zespołowej. Pracownicy, którzy dobrze radzą sobie z trudnymi sytuacjami, pomagają utrzymać dobry klimat w zespole. Ważne jest regularne szkolenie z komunikacji, które pomaga w rozwoju tych umiejętności.
Zwiększona innowacyjność
Innowacyjność w firmie kształtuje kreatywne myślenie i otwartość na nowe pomysły. Pracownicy kreatywni dostarczają nowych rozwiązań i pomysłów. Wsparcie dla tych umiejętności to szkolenia i integracje, które mogą poprawić innowacyjność w firmie.
Zwiększona adaptacja do zmian
Środowisko biznesu ciągle się zmienia. Elastyczni pracownicy są w stanie szybciej się dostosować. Zarządzanie zmianami jest łatwiejsze zespołom o dużych kompetencjach miękkich.
Podsumowując, rozwijanie kompetencji miękkich przynosi korzyści. To lepsza komunikacja, zarządzanie konfliktami, innowacyjność i adaptacja do zmian. Inwestowanie w te umiejętności to klucz do sukcesu i przyjaznego miejsca pracy.
Przykłady firm doceniających kompetencje miękkie
Firmy coraz częściej widzą wartość kompetencji miękkich. Integrują je w rekrutacje, co podnosi atmosferę i motywację pracowników.
DISC - Google
Google wykorzystuje testy DISC D3, które pozwala im lepiej poznać style zachowań swoich pracowników dzięki czemu mogą ich lepiej dopasować do zespołów, trafniej zaspokajać ich potrzeby i rozwijać umiejętności.
Szkolenia - Microsoft
Microsoft organizuje szkolenia w komunikacji i przywództwie. Chcą dzięki nim ulepszać pracę zespołów oraz relacje w firmie.
Ocena kompetencji miękkich - Deloitte
Deloitte regularnie ocenia umiejętności interpersonalne. Również na etapie rekrutacji. Deloitte wykorzystuje specjalny test sprawdzający osobowość kandydata i jego umiejętność w radzeniu sobie w różnych sytuacjach.
| Firma | Praktyka | Korzyści |
|---|---|---|
| Korzystanie z DISC D3 | Zrozumienie pracowników, lepsze dopasowywanie | |
| Microsoft | Programy szkoleniowe z komunikacji i przywództwa | Rozwój kompetencji i relacji w zespole |
| Deloitte | Regularne oceny kompetencji miękkich | Lepsze dopasowywanie pracowników do zespołów |
Kompetencje miękkie a zadowolenie klienta
Kompetencje miękkie są bardzo ważne w kontakcie z klientem. One wpływają na to, jak klienci czują się obsługiwani. Wpływają też na to, czy klienci wracają do danej firmy.
Znam pewnego programistę, który na spotkaniu z klientem prosto w twarz wyśmiewał jego pomysły. Rzucał nieprzyjemne komentarze i mnóstwo szyderczych pytań retorycznych. Klient po tej rozmowie zażądał od firmy aby odsunęła programistę od projektu a po skończeniu współpracy nad daną aplikacją, nigdy do tej firmy już nie wrócił.
Znaczenie empatii w obsłudze klienta
Empatia to kluczowa umiejętność dla tych, którzy kontaktują się z klientami. Osoby z empatią potrafią lepiej dostosować obsługę do potrzeb klienta. Z badań wynika, że aż 90% klientów czuje się dobrze obsłużonych, jeśli pracownik jest empatyczny. Dla porównania, bez empatii to tylko 60%.
| Umiejętność | Zadowolenie klienta | Lojalność klienta | Powtarzalność zakupów |
|---|---|---|---|
| Bez empatii | 60% | 50% | 40% |
| Z empatią | 90% | 85% | 80% |
Wizerunek marki
Umiejętności miękkie wpływają też na to, jak widzą nas inni. Serwisy takie jak Glassdoor zbierają opinie pracowników o firmach w których pracują/pracowali. Negatywne opinie mogą odstarczać (i to robią) kandydatów do pracy. Co więcej zła renoma firmy odbije się prędzej czy później na liczbie klientów.
Jak mierzyć kompetencje miękkie?
Mierzenie kompetencji miękkich może być trudne. To przez ich subiektywne odbiory. Jest wiele metod, które pomagają ocenić te umiejętności. Przykładowe metody to wywiady behawioralne i sytuacyjne.
Zaczyna się od opisania stanowiska pracy i wymagań dotyczących kompetencji miękkich. Potem, stosuje się różne metody oceny, jak wywiady czy próbki pracy. Istnieją też zaawansowane formy typu Assessment Center. Cały proces od tworzenia testu po samo przeprowadzanie zajmuje trochę czasu.
Do oceny kompetencji miękkich używa się narzędzi, takich jak FinxS Sales Assessment (FSA) i Extended DISC. FSA analizuje kompetencje sprzedażowe, a Extended DISC koncentruje się na stylach komunikacji. Chociaż metody oceny się różnią, ich celem jest identyfikacja i rozwijanie kluczowych umiejętności miękkich. To ważne zarówno dla pracowników, jak i firm.
FAQ
Co to są kompetencje miękkie?
Kompetencje miękkie to zbiór umiejętności społecznych. Pozwalają lepiej komunikować się z ludźmi. Obejmują m.in. empatię, zdolność do pracy w zespole i kreatywność.
Jaką rolę pełnią kompetencje miękkie w życiu zawodowym?
W pracy są bardzo ważne. Umożliwiają efektywną współpracę i łatwiejsze rozwiązywanie konfliktów. Pomagają także lepiej się dostosować do zmieniających się sytuacji. Managerom ułatwiają nadzorowanie pracy zespołów i motywowanie jego członków.
Jakie są przykłady umiejętności psychospołecznych?
Do umiejętności psychospołecznych zaliczamy komunikację, empatię oraz zdolność do pracy w zespole. Do tego dochodzi kreatywne podejście do rozwiązywania problemów.
Jak kompetencje miękkie wpływają na rozwój osobisty?
Ich rozwijanie zwiększa naszą atrakcyjność na rynku pracy, pomaga w przejściu przez proces rekrutacyjny a co za tym idzie - dostaniem lepszej propozycji pracy. Poza tym bezpośrednio wpływają na poprawienie komfortu w miejscu pracy.
Czym różnią się kompetencje miękkie od kompetencji twardych?
Kompetencje twarde są techniczne, jak znajomość programów komputerowych. Kompetencje miękkie to umiejętności społeczne, np. komunikacja z innymi.
Jak rozwijać kompetencje miękkie?
Można to robić przez szkolenia, czytanie książek albo spotkania z mentorami. Ważna jest też praktyka tych umiejętności w codziennych sytuacjach.
Jaką rolę pełnią kompetencje miękkie w IT?
Dzięki nim możemy uniknąć niepotrzebnych błędów i nieporozumień. Ułatwiają cały proces wytwarzania oprogramowania. Od zbierania wymagań aż do wypuszczenia kodu na produkcję.
Jakie korzyści dla firmy wynikają z rozwiniętych kompetencji miękkich pracowników?
Najważniejsza jest na pewno atmosfera w firmie i poszczególnych zespołach. W dalszej kolejności: innowacyjność, współpraca między zespołami i członkami zespołów, dobra zarządzanie, pozytywne nastawienie do pracy, efektywność, umiejętność radzenia sobie z problemami itd.
Jakie firmy doceniają kompetencje miękkie?
Aktualnie są to najczęściej korporacje, które nie boją się wpisać wymagań względem kompetencji miękkich w oferty pracy. Nie chciałbym jednak zbytnio generalizować. Widać, że ten trend wkracza też do mniejszych organizacji.
Jaki wpływ mają kompetencje miękkie na zadowolenie klienta?
Duży. W relacji z klientem jest to klucz do sukcesu, który buduje pozytywny wizerunek firmy. Efekty będą długofalowe i przyciągną nowych klientów do firmie co bez wątpienia da jej przewagę na rynku.
Jak mierzyć kompetencje miękkie?
To wyzwanie, trudno jest to obiektywnie sprawdzić. Można użyć narzędzi, jak badania DISC D3 czy inne testy behawioralne/sytuacyjne/osobowościowe. Pomagają one ocenić te umiejętności.